Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Μητρικής Γλώσσας, η οποία καθιερώθηκε από την UNESCO το 1999 και γιορτάζεται κάθε 21η Φεβρουαρίου, αναγνωρίζουμε τη σημασία της γλωσσικής και πολιτισμικής ποικιλότητας, καθώς και την ανάγκη για προστασία των γλωσσών που κινδυνεύουν να εξαφανιστούν. Η ημέρα αυτή έχει ως σκοπό την ευαισθητοποίηση γύρω από τα οφέλη της γλωσσικής κληρονομιάς και τη σημασία της εκμάθησης της μητρικής γλώσσας για τη γνωστική και κοινωνική ανάπτυξη των παιδιών.
Η μητρική γλώσσα δεν αποτελεί μόνο εργαλείο επικοινωνίας, αλλά και θεμέλιο για την ανάπτυξη της ταυτότητας, του πολιτισμού και της κοινωνικής ένταξης. Η μητρική γλώσσα δεν αποτελεί μόνο εργαλείο επικοινωνίας, αλλά και θεμέλιο για την ανάπτυξη της ταυτότητας, του πολιτισμού και της κοινωνικής ένταξης.
Στο πλαίσιο του έργου μας "Δικαιώματα στη Γλώσσα μας (ΔίΓλωσμα)", το οποίο σήμερα πραγματοποιεί την τελική του εκδήλωση, επισημαίνουμε τη σημασία της γλώσσας ως μέσο ενδυνάμωσης των παιδιών που αντιμετωπίζουν εκτοπισμό ή/και κοινωνικό-εκπαιδευτικό αποκλεισμό. Το έργο στοχεύει στην ενίσχυση της ισότιμης πρόσβασης αυτών των παιδιών σε προγράμματα εκπαίδευσης που προάγουν τη Δημοκρατική Ιδιότητα του Πολίτη και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, χρησιμοποιώντας μεθόδους που υποστηρίζουν την πολυγλωσσία και τη βιωματική μάθηση.
Το έργο «ΔίΓλωσμα» επιδιώκει, μεταξύ άλλων, την ενδυνάμωση των συμμετεχόντων, προσφέροντας τους δεξιότητες και πόρους για την ανάπτυξη μιας δημοκρατικής ταυτότητας, και δημιουργώντας ένα πρότυπο πλαίσιο για την κοινωνική και εκπαιδευτική τους συμπερίληψη. Η εκμάθηση της μητρικής γλώσσας παίζει καθοριστικό ρόλο στην κοινωνικο-συναισθηματική και ακαδημαϊκή ανάπτυξη των παιδιών, ενώ ενισχύει την ένταξή τους στην κοινωνία και την εκπαίδευση.
Η γλώσσα και η πολιτισμική ταυτότητα των παιδιών, ιδίως αυτών με προσφυγικές ή μεταναστευτικές βιογραφίες, είναι κρίσιμες για την κοινωνική τους ένταξη και την ακαδημαϊκή τους επιτυχία. Όπως αποδεικνύεται από τη διεθνή βιβλιογραφία, η αναγνώριση και η στήριξη της γλώσσας κληρονομιάς των παιδιών όχι μόνο προάγει τη γνωστική τους ανάπτυξη, αλλά και ενισχύει τη συνολική τους ευημερία.
Στην Ευρώπη, η υποστήριξη της πολυγλωσσίας και η προστασία της γλωσσικής κληρονομιάς ενθαρρύνονται μέσω του προγράμματος «Μητρική Γλώσσα +2», ενώ στην Ελλάδα, το θεσμικό πλαίσιο (όπως ο Ν. 4415/2016 για τη Διαπολιτισμική Εκπαίδευση) προωθεί τη διατήρηση της πολιτισμικής ταυτότητας των μαθητών με διαφορετική πολιτισμική προέλευση.
Η Παγκόσμια Ημέρα Μητρικής Γλώσσας μας υπενθυμίζει επίσης ότι περίπου το 40% του παγκόσμιου πληθυσμού δεν έχει πρόσβαση σε εκπαίδευση στη γλώσσα που γνωρίζει, κάτι που καθιστά ακόμα πιο επιτακτική την ανάγκη για προγράμματα όπως το «ΔίΓλωσμα», που υποστηρίζει την ισότιμη πρόσβαση στην εκπαίδευση και στην ανάπτυξη δεξιοτήτων για όλα τα παιδιά, ανεξαρτήτως της γλωσσικής ή πολιτισμικής τους καταγωγής.
Η γιορτή αυτή είναι, λοιπόν, μια υπενθύμιση ότι η γλώσσα είναι πολύ περισσότερα από λέξεις και φράσεις – είναι η κληρονομιά μας, η ταυτότητά μας, η επικοινωνία μας και το μέλλον μας.
