Ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης στα ανθρώπινα δικαιώματα, όπως αυτά αποτυπώνονται στις γλώσσες μας – πρώτες, δεύτερες, ξένες, μητρικές, κληρονομιάς, σπιτιού, σχολείου, ψηφιακές, φωτογραφικές, προφορικές, γραπτές, χρωματικές, μουσικές, παραγλωσσικές, εξωγλωσσικές...

Το έργο "Δικαιώματα στη γλώσσα μας (ΔίΓλωσμα)" υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος BUILD, με φορέα υλοποίησης την ΕΛΙΞ-Προγράμματα Εθελοντικής Εργασίας. Το πρόγραμμα «Building a robust and democratic civic space» (BUILD) έχει ως στόχο την προστασία, την προώθηση και την ευρεία αναγνώριση των θεμελιωδών δικαιωμάτων και αξιών της ΕΕ, μέσω της στήριξης οργανώσεων της Κοινωνίας των Πολιτών (OKοιΠ) στην Ελλάδα και την Κύπρο και της ενίσχυσης των ικανοτήτων και της βιωσιμότητάς τους. Το BUILD συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή ‘Ενωση, μέσω του προγράμματος Citizens, Equality, Rights and Values (CERV), το Ίδρυμα Μποδοσάκη και το Κέντρο Στήριξης ΜΚΟ Κύπρου με συνολικό ποσό επιχορήγησης €2,9 εκ. Συντονιστής του BUILD είναι το Ίδρυμα Μποδοσάκη (Ελλάδα) σε σύμπραξη με το Κέντρο Στήριξης ΜΚΟ (Κύπρος).

Η ΕΛΙΞ ως φορέας υλοποίησης θα πραγματοποιήσει το πρόγραμμα για 12 μήνες, από τον Μάρτιο 2024 έως τον Φεβρουάριο 2025.

Σκοπός προγράμματος

Σκοπός του έργου “Δικαιώματα στη Γλώσσα μας (ΔίΓλωσμα)” είναι η ενίσχυση της ισότιμης πρόσβασης και της ενεργού συμμετοχής παιδιών 12-18 χρόνων που αντιμετωπίζουν εκτοπισμό ή/και κοινωνικό/εκπαιδευτικό αποκλεισμό σε προγράμματα Εκπαίδευσης στη Δημοκρατική Ιδιότητα του Πολίτη/ Εκπαίδευσης στα Ανθρώπινα δικαιώματα (EDC/HRE). Αξιοποιώντας μεθόδους που υποστηρίζουν την πολυγλωσσία, την πολυτροπικότητα, τη βιωματική μάθηση και τη συνεργατική παραγωγή, το εκπαιδευτικό πρόγραμμα στοχεύει αφενός στην ενδυνάμωση των συμμετεχόντων παιδιών μέσα από την ανάπτυξη δεξιοτήτων, πόρων και στάσεων που θεμελιώνουν τη δημοκρατική ιδιότητα του πολίτη, αφετέρου στη δημιουργία ενός πρότυπου πλαισίου συμπερίληψης.

Ομάδες - στόχοι

• Βασική ομάδα-στόχου του έργου αποτελούν παιδιά 12-17 χρονών με έμφαση στη συμπερίληψη παιδιών που αντιμετωπίζουν εκπαιδευτικό/κοινωνικό αποκλεισμό ή/και εκτοπισμό (παιδιά πρόσφυγες, Ρομά, ασυνόδευτα παιδιά, παιδιά από δυσμενή κοινωνικοοικονομικά υπόβαθρα).
• Δευτερεύουσα ομάδα-στόχου αποτελούν οι γονείς/κηδεμόνες και οι εκπαιδευτικοί (τυπικής ή μη τυπικής εκπαίδευσης) και φροντιστές των παιδιών.
• Εμμέσως θα ωφεληθεί το προσωπικό άλλων ΟΚοιΠ και μεταναστευτικές κοινότητες.

Δομή προγράμματος

Το πρόγραμμα αποτελείται από 3 συμπληρωματικές και αλληλένδετες Δράσεις:

➢ Δράση 1: Πρόγραμμα εκπαίδευσης στα ανθρώπινα δικαιώματα

Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα περιλαμβάνει 5 συναντήσεις ομάδας (εργαστήρια), που ακολουθούνται από τη συμμετοχή των ομάδων σε Συνδιάσκεψη/Φόρουμ, την υλοποίηση μιας δράσης ευαισθητοποίησης από την κάθε ομάδα και ολοκληρώνεται με 1 συνάντηση ανατροφοδότησης.
Στόχο του αποτελεί η απόκτηση από τα συμμετέχοντα παιδιά δεξιοτήτων συνηγορίας, λήψης αποφάσεων, επιχειρηματολογίας, συνεργασίας, αυτόνομης μάθησης, ενσυναίσθησης και διαπολιτισμικής επικοινωνίας (life skills), η σε βάθος κατανόηση των δικαιωμάτων και επιτέλεση των αρχών που διέπουν τη Σύμβαση και η υιοθέτηση μιας θετικής στάσης και χειραφετικής οπτικής απέναντι στην κοινωνική και δημόσια ζωή.
Η μεθοδολογία που ακολουθείται είναι αυτή της βιωματικής μάθησης, κατά την οποία το παιδί καλείται να περάσει από τη συγκεκριμένη εμπειρία (βίωμα), στην αναστοχαστική παρατήρηση, στην αφηρημένη εννοιολόγηση και έπειτα στον ενεργητικό πειραματισμό. Παράλληλα το πρόγραμμα σπουδών περιλαμβάνει δραστηριότητες που προωθούν την πολυγλωσσία, καθώς και την επεξεργασία και παραγωγή πολυτροπικών κειμένων και κειμένων ταυτότητας (πολύγλωσσο λεξικό δικαιωμάτων, ψηφιακό και έντυπο φωτογραφικό άλμπουμ δικαιωμάτων, αφίσες ομάδων). H συμπερίληψη και η συμμετοχή όλων των παιδιών υποστηρίζεται και από την αξιοποίηση εναλλακτικών δραστηριοτήτων, σκαλωσιών μάθησης, κειμένων που έχουν αποδοθεί σε διαφορετικούς γλωσσικούς κώδικες και τρόπους και από την εναλλαγή δραστηριοτήτων αυτόνομης και ομαδοσυνεργατικής μάθησης.

Οι τίτλοι των διδακτικών ενοτήτων του προγράμματος είναι οι εξής:

1. Έχω ένα όνομα, έχουμε μια ομάδα
2. Τα ονόματα είναι περισσότερο από απλά γράμματα
3. Τα δικαιώματά μας: αντικείμενο έρευνας
4. Τα δικαιώματά μας: έργο τέχνης
5. Σχεδιάζουμε στη γλώσσα μας!
6. Μαθητικό Φόρουμ: Ποι@ είμαστε; Παρουσίαση και συντονισμός των ομάδων
7. Δράση ευαισθητοποίησης: Δικαιώματα στη γλώσσα μας! (η δράση υλοποιείται με τη συνδρομή των εκπαιδευτικών/φροντιστών της ομάδας)
8. Συνάντηση ανατροφοδότησης

Η Δράση πραγματοποιείται από την εκπαιδευτική ομάδα της ΕΛΙΞ στο χώρο του ενδιαφερόμενου ξενώνα / σχολείου / εκπαιδευτικού κέντρου, και έχει διάρκεια από 4 διδακτικές ώρες - αν πρόκειται να λάβει χώρα εντός ωρολογίου σχολικού προγράμματος - έως 10 διδακτικές ώρες - αν πρόκειται να λάβει χώρα εκτός ωρολογίου προγράμματος. Η Δράση ολοκληρώνεται σε διάστημα 1-2 μηνών, οπότε και χορηγείται Πιστοποιητικό συμμετοχής.

➢ Δράση 2: Ανάπτυξη ικανοτήτων εκπαιδευτικών / φροντιστ(ρι)ών

Σκοπός της Δράσης είναι η αμοιβαία ανάπτυξη των ικανοτήτων των παιδιών και των τακτικών εκπαιδευτικών τους, ώστε οι δύο ομάδες να ενεργήσουν αλληλοϋποστηρικτικά και αλληλοενδυναμωτικά, να αποκτήσουν κοινούς κώδικες, να εξασκηθούν παράλληλα και μαζί στα εργαλεία της EDC/HRE και να μοιραστούν την εμπειρία αυτή ούτως ώστε να την κρατήσουν ζωντανή όχι μόνο ανάμεσα στις συναντήσεις, αλλά και μετά το πέρας του προγράμματος.
Για να επιτευχθεί αυτό, το πρόγραμμα προβλέπει μια εναρκτήρια ενημερωτική συνάντηση των εκπαιδευτικών, δραστηριότητες που προϋποθέτουν την εμπλοκή τους μεταξύ συναντήσεων, χορήγηση εργαλείου ανατροφοδότησης, καθώς και η ενθάρρυνση για την ενεργό συμμετοχή τους σε όλες τις δράσεις διάχυσης και διάδοσης του έργου.

Οι τακτικοί εκπαιδευτικοί των ομάδων προσκαλούνται επίσης να συμμετέχουν στην 5ήμερη επιμόρφωση “Compass - Εθνικό Πρόγραμμα Εκπαίδευσης”, την οποία θα υλοποιήσει η ΕΛΙΞ – Προγράμματα Εθελοντικής Εργασίας υπό την αιγίδα του Τμήματος Νεολαίας του Συμβουλίου της Ευρώπης τον Σεπτέμβριο του 2024.

➢ Δράση 3: Ενημέρωση και ευαισθητοποίηση γονέων και κηδεμόνων

Σκοπός της Δράσης είναι η συμβολή στη δημιουργία ενός υποστηρικτικού, βιώσιμου και συνεργατικού οικοσυστήματος προαγωγής και προστασίας των δικαιωμάτων. 

Για το λόγο αυτό το έργο προβλέπει μια εναρκτήρια συνάντηση ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των γονέων και κηδεμόνων των συμμετέχοντων παιδιών σχετικά με τα δικαιώματα του παιδιού, τη σημασία της EDC/HRE, και τη δομή του προγράμματος, καθώς και τη συνεχή εμπλοκή τους μέσα από τη συμπερίληψη στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα δραστηριοτήτων σχεδιασμένων ώστε να ενθαρρύνουν τη συνδρομή τους στο χρόνο μεταξύ των συναντήσεων (“Η ιστορία του ονόματός μου”, “Τα δικαιώματα στη γειτονιά μας”, “Φωτογραφίες δικαιωμάτων”, “Πολύγλωσσο λεξικό”). Τέλος το έργο προβλέπει την πρόσκληση γονέων και κηδεμόνων στη δράση ευαισθητοποίησης των παιδιών και στην τελική εκδήλωση.

Ιστορία

Το "Δικαιώματα στη Γλώσσα μας (ΔίΓλωσμα)" βασίστηκε στην εμπειρία του προγράμματος ECD/HRE "KidsRights Changemakers", το οποίο υλοποιήθηκε από την ΕΛΙΞ σε συνεργασία με το ολλανδικό ίδρυμα KidsRights το διάστημα Ιανουάριος - Ιούνιος 2023. Το KidsRights Changemakers έλαβε χώρα με ομάδες παιδιών ηλικίας 12-21 ετών στο Κέντρο Μελέτης και Δημιουργικής Απασχόλησης της ΕΛΙΞ στην Πατησίων 20-22, στο Κέντρο Στήριξης Παιδιού και Οικογένειας και Κέντρο Μαθησιακής και Παιδαγωγικής Υποστήριξης Πάτρας των Παιδικών χωριών SOS Ελλάδας, στη Δομή Φιλοξενίας Προσφύγων Ελευσίνας, στη Δομή Φιλοξενίας Προσφύγων Κορίνθου, στο εκπαιδευτικό κέντρο “Μικρός Κόσμος” στην Κυψέλη σε συνεργασία με τη CRS και στη Δομή Φιλοξενίας Προσφύγων Κυλλήνης σε συνεργασία με τη SolidarityNow. Το "Δικαιώματα τση Γλώσσα μας" επιχειρεί να αξιοποίησει την εμπειρία αυτή, να την εκτείνει στο χώρο και το χρόνο, να την ανοίξει σε νέα πλαίσια, άλλες γλώσσες κληρονομιάς και περισσότερους ανθρώπους και κυρίως να την πλουτίσει με τη ματιά και το λόγο των συμμετεχόντων παιδιών.

Περισσότερες πληροφορίες www.diglosma.gr

Για το έργο BUILD στον ιστότοπο του Ιδρύματος Μποδοσάκη: https://www.bodossaki.gr/project/dikaiomata-sti-glossa-mas-diglosma/
Για το έργο ΔίΓλωσμα, στα εξής στοιχεία επικοινωνίας: Αλίκη Τζάθα, Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε., 210-3809990

Με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι απόψεις και οι γνώμες που διατυπώνονται εκφράζουν αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών και δεν αντιπροσωπεύουν κατ’ ανάγκη τις απόψεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του Ευρωπαϊκού Εκτελεστικού Οργανισμού Εκπαίδευσης και Πολιτισμού (EACEA) ή του Ιδρύματος Μποδοσάκη. Η Ευρωπαϊκή Ένωση και ο EACEA δεν μπορούν να θεωρηθούν υπεύθυνοι για τις εκφραζόμενες απόψεις.